Jonathan Moore

Polska a świat w rankingu produkcji srebra

z cyklu Czas wydobyć to z siebie

Celem niniejszego artykułu jest porównanie Polski na tle innych państw w kwestii wydobycia oraz zasobów srebra. W rzeczywistości Polska znajduje się w tym zestawieniu wśród światowych liderów, a wręcz w pierwszej piątce. Dodatkowo, zastosowania srebra i jego związków jest opisane w poniższym tekście.

Wykaz światowych liderów

Zgodnie z danymi opracowanymi przez amerykańską agencję naukowo-badawczą USGS (United States Geological Survey) w raporcie pod tytułem Mineral Commodity Summaries 2025, polska produkcja srebra w 2024 roku wyniosła 1 300 ton. Dzięki temu Polska jest największym producentem srebra w Europie, a także czwartym co do wielkości na świecie producentem tego surowca, ustępując tylko Meksykowi (6 300 ton), Chinom (3 300 ton) i Peru (3 100 ton). Polska dorównuje Boliwii, a wyprzedza Chile i Rosję (po 1 200 ton), Stany Zjednoczone (1 100 ton), Australię i Kazachstan (po 1 000 ton), Argentynę i Indie (po 800 ton) oraz Szwecję (400 ton). Można więc stwierdzić, że Polska odpowiada za około pięć procent globalnej produkcji srebra. Całkowita światowa produkcja srebra w tym roku wyniosła 25 000 ton.

Większe zasoby srebra nie oznaczają koniecznie większej produkcji

Jest to nie lada wyczyn, biorąc pod uwagę fakt, że, zgodnie z informacjami opublikowanymi na stronie World Population Review, Polska posiadała w 2024 roku znacznie mniejsze zasoby srebra niż kilka innych krajów wymienionych powyżej. Polska jest jednak piątym krajem pod względem ilości złóż srebra. Niemniej jednak Peru, Australia, Rosja i Chiny posiadały w tym samym roku odpowiednio 140 000, 94 000, 92 000 i 70 000 ton zasobów srebra, podczas gdy Polska – 63 000 ton. Z drugiej strony, Polska ma więcej zasobów niż Meksyk, który jest największym na świecie producentem srebra, z zasobami wynoszącymi zaledwie 37 000 ton w 2024 roku. Co więcej, Polska posiadała wówczas większe zasoby srebra niż Stany Zjednoczone (23 000 ton).

Największe zasoby w Europie znajdują się w jednym województwie Polski

W rzeczywistości większość złóż srebra na terenie Europy znajduje się na południowym zachodzie Polski, a konkretnie w Legnicko-Głogowskim Okręgu Miedziowym, w przemysłowym obszarze województwa dolnośląskiego. Większość wydobywanego srebra występuje jako domieszka rud miedzi, złota, ołowiu i cynku. Chociaż złoża rud srebra występują także w europejskiej części Rosji, głównie w obwodzie murmańskim i orenburskim, to zdecydowana większość rosyjskich kopalni srebra znajduje się za Uralem, czyli w azjatyckiej części kraju, głównie na Syberii oraz w Republice Sacha i obwodzie magadańskim, czyli na Dalekim Wschodzie.

Najbardziej znane zastosowania srebra

Nie jest tajemnicą, że srebro znajduje zastosowanie głównie w postaci metalu szlachetnego. Srebro próby 925, w stopie z miedzią, jest wykorzystywane do produkcji biżuterii, medali, naczyń, sztućców, a także wysokiej klasy instrumentów muzycznych, w tym fletów. Uważa się, że srebro jest odpowiedzialne za specyficzną barwę dźwięku, choć inne metale, takie jak złoto czy platyna, również są używane do produkcji fletów.

Zastosowanie srebra w medycynie i chirurgii

Mało kto wie, że metaliczne srebro wykazuje silne właściwości antybakteryjne. Z tego powodu związki srebra znajdują szerokie zastosowanie w medycynie i chirurgii. Właściwości lecznicze tego metalu opisywał już starożytny grecki lekarz Hipokrates, uznawany za ojca medycyny.

Przed wynalezieniem antybiotyków związki srebra były wykorzystywane podczas I wojny światowej w celu ochrony przed chorobami zakaźnymi. Ponadto wiele narzędzi chirurgicznych jest pokrywane srebrem, podobnie jak cewniki i inne przyrządy służące do dializy – wszędzie tam, gdzie konieczne jest zmniejszenie ryzyka zakażeń bakteryjnych.

Związki srebra, a także innych metali ciężkich, takich jak miedź, ołów i rtęć, są toksyczne dla bakterii, glonów, grzybów i wirusów. Związki srebra są jednak znacznie mniej szkodliwe dla ludzi niż związki tych metali ciężkich.

Obecnie sól srebrowa kwasu alginowego stosowana jest jako środek zapobiegający infekcjom ran i oparzeń. Na oparzenia używa się roztworu azotanu srebra, a następnie kremu zawierającego sól srebrową i sulfadiazynę.

Zastosowanie srebra w przemyśle

Dzięki doskonałej przewodności elektrycznej srebro, podobnie jak miedź, jest ważnym składnikiem w produkcji sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Na przykład ścieżki na niektórych płytkach drukowanych oraz styki klawiatur komputerowych wykonywane są ze srebra. W produkcji sprzętu audio hi-fi miedź często jest zastępowana srebrem.

Związki srebra z cyną lub kadmem wykorzystywane są do produkcji baterii srebrowo-cynkowych i srebrowo-kadmowych o wysokiej pojemności. Ponadto srebro stosuje się w nowoczesnych pralkach.

Podsumowanie

Biorąc to wszystko pod uwagę, można stwierdzić, że wydobycie srebra jest kluczowe dla gospodarki Polski. Przed Polską, będącą jednym z liderów produkcji srebra na świecie, otwierają się szerokie horyzonty w zastosowaniu tego surowca, co może nawet odegrać ważną rolę w przyszłości kraju.

Źródła:

mcs2025.pdf - Mineral Commodity Summaries 2025

Legnicko-Głogowski Okręg Miedziowy – Wikipedia, wolna encyklopedia

Srebro – Wikipedia, wolna encyklopedia

Adam Bielański, Podstawy chemii nieorganicznej. Wyd. 5. T. 2. Warszawa: PWN, 2007, s. 958–976. 

Hipokrates – Wikipedia, wolna encyklopedia

 

 

Wołomin, 2025

 

copyright by Jonathan Moore